“Klein Griekenland” in Antwerpen

Onze wijkkrant focust op het Historisch Centrum en het Schipperskwartier. Laat dat nu net ook de hot spots zijn, waar de Griekse gemeenschap in Antwerpen banden mee heeft. Er is het Grieks Huis op de Vlasmarkt en er is de Sint-Paulusplaats waar de Griekse invloeden al even zichtbaar zijn. Onze redactie ging dus op onderzoek in een poging de sporen van de Grieken in Antwerpen te traceren. En we kwamen terecht bij Lieven aka Agapios Poppe, voorzitter van de vzw Griekse Gemeenschap van Antwerpen- Grieks Zeemanshuis.

“Van oudsher is Griekenland een natie van zeevaarders,” zo steekt Lieven van wal. “Het is dan ook vrij logisch dat een wereldhaven als Antwerpen vaak het bezoek kreeg van Griekse matrozen. Zeker toen de scheepvaart almaar toenam. In de jaren 60/70 van vorige eeuw kon je dagelijks wel zo’n 500 matrozen van Griekse herkomst rond het Schipperskwartier en de Sint-Paulusplaats tegen het lijf lopen. In die periode telde Antwerpen niet minder dan 8 Griekse dancings, zo’n 40 Griekse bars en een tiental restaurants. Het grootste deel daarvan is inmiddels verdwenen, maar soms kun je nog sporen van de Griekse aanwezigheid aantreffen.”

Lieven is de vrucht van een Belgische papa en een Griekse mama. Zijn Griekse naam “Agapios” is gewoon de vertaling van zijn Vlaamse naam “Lieven”. De vzw, waar hij voorzitter van is, telt om en bij de 2000 leden. “Als vereniging bestaan we al sinds het jaar 1900,” zo gaat hij verder. “In 1972 werden we een vzw. We kenden ups en downs. In de periode 70/80 liep ons ledenaantal fors terug. Maar na de financiële crisis van 2008 zagen we een gestage toename van nieuwe leden ten gevolge van de “brain drain” in Griekenland. Aanvankelijk huisden we in de Appelmansstraat, maar sinds 1982 is onze zetel op de Vlasmarkt in het “Grieks Huis”.

Lieven duikt nog verder terug in de geschiedenis. “De Griekse aanwezigheid in Antwerpen is eeuwenoud. In de Antwerpse stadsanalen vind je sporen terug tot +/- 1280, ten tijde van de 4^e Kruistocht onder Boudewijn van Vlaanderen. Er wordt ook melding gemaakt van een Byzantijnse koopmansgilde in de Koekenstad. En al in 1890 was er aan de UFSIA een Griekse studentenclub. Maar het hoogtepunt situeert zich, zoals gezegd, in de periode 60/70 van vorig eeuw. De dancings in de omgeving van de Koolkaai en Sint-Paulusplaats waren toen een echt begrip bij de Griekse matrozen.”

Het doel van de vzw is de onderlinge band van Griekse burgers in Antwerpen te versterken, en ook de band met de Antwerpenaar te verstevigen. In het Grieks Huis op de Vlasmarkt kan je terecht voor lessen Grieks, verspreid over 4 jaar, bedoeld voor zowel kinderen met Griekse roots als niet-Grieken, en ook lessen Nederlands voor Grieken. Er is ook een cultureel aanbod, zoals een initiatie in Griekse dans of aanleren bouzouki als muziekinstrument.

De zangers uit Athene

(Grieks)

In de vouwe van de nachte

lage nymfe stil te wachte

oep de woorde van een Griekse litanie

en de zangers uit Athene

zen on den avekaent verschene

meh’ verale vol verdroemde nostalgie

(Grieks)

Mor de tijde zen verlore

toeng a’ Grieken en sinjore

same droenke van die doenker poëzie

want de zangers uit Athene

zen van den avekaent verdwene en den jukebox loeid z’n stale parodie