Je vind ‘m niet zo gauw meer, de onafhankelijke boekhandel die geen deel uitmaakt van een keten. Dat alleen al maakt van De Groene Waterman een beetje een buitenbeentje. Maar er is meer. Er is de wat rare naam, de ongebruikelijke rechtspersoon, de activiteitenkelder. Katrien Merckx is coördinator van “De Groene”, zoals ingewijden de winkel wel noemen, en ook verantwoordelijk voor het aanbod literatuur & poëzie, de organisatie van activiteiten en leesgroepen. Ze geeft tekst en uitleg.
“Waar onze naam vandaan komt is ook voor ons een beetje een raadsel,” lacht ze. “De winkel werd boven de doopvont gehouden in de nadagen van mei ’68. Een Nederlander was de eerste uitbater. De man was een fervente fan van ‘De Groene Amsterdammer’ (het oudste opinieblad van Nederland) en zijn sterrenbeeld was Waterman. Daar zal je het mee moeten doen, vrees ik, maar voor hetzelfde geld is er een andere verklaring!”
Minder obscuur is de verklaring waarom De Groene Waterman net vóór de eeuwwisseling werd omgevormd van vzw tot coöperatieve vennootschap. “We willen ten volle onze rol spelen in de sociale economie,” zo doet Katrien het verhaal. “Dat impliceert een vorm van samenwerking met onze kopers, die meer zijn dan louter klanten. De boekhandel is niet alleen voor hen, maar ook wel van hen. We bieden hen de mogelijkheid zich betrokken te voelen. We verwachten feedback en adviezen van wie bij ons koopt. Kortom, we zijn geen louter commerciële onderneming, dan wel een sociale. En dat doel kunnen we best bereiken via de rechtsvorm van een coöperatieve, waarin we ons kunnen laten leiden door algemeen aanvaarde democratische principes.”
Van een boekhandel verwacht je natuurlijk een literair aanbod, en dat is er ook, maar daar blijft het niet bij. “Ons aanbod omvat proza, poëzie, filosofie, kunst, wetenschap, geschiedenis, sociologie, politiek en kinderboeken,” licht Katrien toe. “Alles bij mekaar hebben we zo’n 10.000 titels in stock, niet alleen fictie, maar zeker ook non-fictie. Nog een insteek is minder bekende, kwalitatieve uitgeverijen, auteurs en tijdschriften aan bod te laten komen, vanuit een maatschappelijke, progressieve en coöperatieve oriëntatie. Maar we zijn we ook een huis van cultuur en ontmoeting. Onze kelder biedt geregeld ruimte voor boekvoorstellingen, lezingen, boekbesprekingen in leesgroepen en optredens.”
Dat laatste beschouwt Katrien als een uitdaging voor de toekomst van De Groene Waterman. “Twee jaar corona heeft ons op dat vlak natuurlijk parten gespeeld. Lange tijd konden we niets meer organiseren in onze kelder. Maar we werken er volop aan, om weer meer ontmoetingsavonden te programmeren. De honger naar dat soort van events is immers groot. Een beetje zoals de huidhonger! Al was corona voor ons niet alleen kommer en kwel. Het was ook een beetje een ‘blessing is disguise’. Vele mensen zijn immers (opnieuw) beginnen lezen want daar stond natuurlijk geen rem op. Het gevolg was dat we vele nieuwe klanten hebben aangetrokken, vooral jonge lezers! En dat biedt natuurlijk perspectief voor de toekomst,” zo besluit Katrien nog.
