In 2007 ontdekte organiste Annelies Focquaert in ons stadsarchief een factuur uit 1898 voor de aankoop van een Mustel-harmonium ‘modèle 5’ voor het Stadhuis. Iets later werd het harmonium effectief (her)ontdekt achter het schilderij ‘Het huwelijk bij de Oude Belgen’ in de trouwzaal. Het was al sedert 1935 niet meer gezien noch gehoord.
Stad Antwerpen kocht het topstuk aan. De firma van August Victor Mustel in Parijs was een gerenommeerd harmoniumbouwer en het Antwerpse instrument benaderde het zg. ‘Rolls-Royce-statuut’: het is een kerkharmonium met een transpositieklavier. Geen vergelijking mogelijk met traporgeltjes die vooral in Nederland bekend staan als “psalmen-pomp” of “cirkelzaag des geloofs”. Na de ontdekking liet de stad het instrument grondig restaureren zodat het weer bespeelbaar is.
Tijdens de restauratie van het Stadhuis verhuisde het instrument enkele jaren naar het Museum Vleeshuis. Daar konden de bijzondere muzikale kwaliteiten van dit harmonium ons opnieuw bekoren. Toetsenisten Bart Rodyns en Nicolas Callot brachten in mei met hun concert ‘Bach Sessions’ transcripties van aria’s en koralen van Bach voor harmonium en piano. Deze klavierspecialisten beheersen de magie van historische klavierduo’s onder de naam ‘Zeitspiel’. De piano en dit harmonium kwamen in een magisch geheel tot leven.
Het stadhuisharmonium is de laatste jaren bespeeld door onder meer Bart Rodyns (organist van de St-Pauluskerk) en Joris Verdin (docent Conservatorium van Antwerpen).
In juni keerde het harmonium terug naar zijn oude plek in het stadhuis. Daar zal het terug weerklinken bij bijzondere gelegenheden, en op verzoek bij huwelijken en andere feestelijke momenten. Het harmonium is niet te zien vanuit de trouwzaal, enkel te horen. De plek achter het schilderij is de oorspronkelijke plek. Het harmonium is op een tussenverdieping te bereiken, en staat daar in een kleine ruimte, waarbij het schilderij de achtermuur is. De klank gaat dus door het doek van het schilderij. Dat geeft een bijzonder en verrassend effect.
Het bespelen van het harmonium kan besteld worden via de diensten van het Stadhuis via team.stadhuis@antwerpen.be
