Payoke kijkt uit naar terugkeer in onze wijk

Een vaste waarde in onze wijk is Payoke. Al sinds 1987 huist de eerste NGO in Europa die tegen mensenhandel ageert aan de Leguit, middenin het Schipperskwartier. Gestart aan de keukentafel van initiatiefneemster Patsy Sörensen, nam de NGO jaren later zijn intrek in de gebouwen van de vroegere stadsmagazijnen. De werking groeide – Payoke telt nu zowat 25 medewerkers – maar de gebouwen takelden verder af; een renovatie drong zich op.

De bouw van de stadsmagazijnen dateert van 1820. Aan de zijde van de Keistraat heeft het cultureel ontmoetingscentrum “Het Stadsmagazijn” reeds een mooi gerestaureerd onderkomen gevonden. Nu is het dus de beurt aan het binnenplein en het oorspronkelijke pakhuis aan de Leguit. Payoke vond voor de duur van de werken tijdelijk een nieuwe locatie aan de Italiëlei. We spreken er met Frederik Dejonghe, als jurist al 5 jaar verbonden aan Payoke.

“Een renovatie was echt wel nodig,” zegt Frederik. “Het gebouw was in erbarmelijke staat. Een slechte isolatie, ramen van enkel glas, in de winter te koud, in de zomer te warm, verschillende lekken, noem maar op. Vooral de muizen voelden zich er blijkbaar echt comfortabel.”

Mensenhandel

In de loop der jaren is de focus van Payoke gewijzigd. Oorspronkelijk was Patsy Sörensen bekommerd om het lot van sekswerkers in de rosse buurt. Sommige daarvan waren het slachtoffer van mensenhandel; ze bood hen naast bijstand ook een toevluchtsoord. “We telden in de afgelopen jaren maar enkele gevallen in de rosse buurt, gemiddeld maar één per jaar” licht Frederik Dejonghe toe. “Dat de cijfers daar teruglopen is het gevolg van goed beleid, waarbij de arbeidsplek van raamprostitués mede dank zij de geografische beperking nu min of meer adequaat gereguleerd is en afdoende gecontroleerd wordt.”

“Mensenhandel beperkt zich niet alleen tot de seksindustrie. Onze werking draait nu zeker ook om slachtoffers van tienerpooiers. Dat is een complex gegeven, waarbij slachtoffers zich vaak niet bewust zijn van hun precaire situatie. Een andere, maar niet mindere belangrijke vorm van mensenhandel is mensensmokkel, wat eigenlijk op hetzelfde neerkomt. Enkel mensen die gesmokkeld werden onder verzwarende omstandigheden kunnen beroep doen op begeleiding van Payoke en het bijhorende statuut krijgen.

Nog een vorm is economische uitbuiting. Iedereen zal zich de affaire van de “slavernij” op de Borealis site herinneren vorig jaar met zo’n 70 slachtoffers, kort gevolgd door een tweede zaak op een werf van BASF waar 26 mensen bij betrokken waren. Een en ander had tot gevolg dat we een tandje dienden bij te steken en ons personeelsbestand moesten uitbreiden. Zaken van die omvang waren nieuw voor ons. Maar het laat zich aanzien dat het niet bij deze twee casussen zal blijven. Het aantal aanmeldingen blijft toenemen.”

Renovatiekosten verdubbelen

Gezien de uitbreiding van het takenpakket wordt er reikhalzend uitgekeken naar de vernieuwde accommodatie, waar na inspraak van Payoke het accent ligt op een “open space office” en gespreksruimtes, die geborgenheid en veiligheid uitstralen.

De renovatiewerken dienden te starten in het najaar van 2022. Oplevering voorzien najaar 2024. Maar achter de gesloten bruine poort aan Leguit 4 valt thans niet veel activiteit te bespeuren. De restauratiekost werd aanvankelijk geraamd op net geen 2 miljoen euro. Al snel bleek de toestand van de gebouwen echter erger dan voorzien, zodat de kost in een eerste fase diende bijgesteld naar 2,8 miljoen euro. En gezien de ligging boven de ruien doken nog andere problemen op, waardoor een nieuwe raming op 4,3 miljoen euro ligt. We staken ons licht op bij AG Vespa, dat het complex in patrimonium heeft. “De uitvoering van het project aan Leguit 4 heeft inderdaad vertraging opgelopen,” zo luidt het daar. “De redenen hiervoor zijn o.a. verschillende vooronderzoeken en studies die eerst nog moesten plaatsvinden. We kunnen u meegeven dat de gunning van de werken in de komende weken is voorzien. Verloopt alles zoals gepland, dan kunnen de werken in november 2023 opstarten.”